Allah bu ayetlerde Kendisini tanıtıyor.
Diyanet İşleri Meali
KASAS SURESİ
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların ise seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir.
69. Rabbin, onların sinelerinin gizlediğini de açığa vurduklarını da bilir.
70. O, Allah’tır. O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. Dünyada da ahirette de hamd O’na mahsustur. Hüküm yalnızca O’nundur. Kesinlikle O’na döndürüleceksiniz.
Kasas 68. ayet şae fiilini anlama konusunda en önemli ayetlerden biridir. Ama üstteki gibi tercüme edilince hiç bir şey anlaşılmaz. Allah bizi özgür irade ile seçim yapabileceğimiz şekilde yaratmış. Kehf suresinin 29. ayetinin ilk c cümlesi şöyle; De ki: Bu gerçek /Kur’an Rabbinizdendir. Artık isteyen inansın, isteyen kâfirlik etsin ... Bu ayette de şae fiili var. Ayet açıkça özgür olduğumuzu gösteriyor. Allah, bize verdiği tercih etme hakkıyla, bizim yapabileceğimiz seçimlerimizden seçer ve yaratır. İlk anda anlaması zor gibi. Abdülaziz Bayındır'ın konu ile ilgili makalesinde şöyle örnek verilmiş.
Bu âyetlere göre, bir iş yapmak isteyenin önce niyeti olması gerekir. Nebîmiz şöyle demiştir:
Ameller (işler) niyetlere göredir. Herkese niyetine göre verilir.
Sonra kişi, niyetine uygun seçim yapar; onu Allah da o seçer de “ol” emrini verirse iş yoluna girer. Bundan sonra işi, iyi yapmak gerekir; yoksa sonuç alınamaz. Kişi, her an Allah ile ilişkide olduğunu bilerek hem dua etmeli hem de çalışmalıdır.
Mesela birinin evlenme isteği, onun niyeti ve iradesidir. Evleneceği kişiyi seçerse iradesi karara dönüşür. Bu, faili insan olan şâe’nin birinci safhasıdır. O kişiyi Allah da seçerse şâe’nin ilk safhası tamamlanır. Sonra Allah “ol” emrini vererek şâe’nin ikinci safhasını başlatır. Taraflar gereği gibi çalışırlarsa Allah, şartları yaratır ve evlilik gerçekleşir. Demek ki, kul çalışır, Allah yaratır ve sonuç alınır. Bu, şu ayetin de hükmüdür.
“Tercih ettiğiniz şey, ancak varlıkların Sahibi olan Allah’ın yaratmasıyla oluşur. (O yaratmazsa hiçbir tercihiniz gerçekleşmez.)” (Tekvîr 81/ 29)
Makaleyi buradan okuyabilirsin. “Kur’ân’da Şey, Meşîet, İrade ve Fıtrat”
Şae fiiliin anlamı bilinmediği için bu ayette "Allah dilediğini peygamber seçer" yorumları yapıyorlar ama bu doğru değildir. Ayetin doğru tercümesi şöyle;
Süleymaniye Vakfı Meali
KASAS SURESİ
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.
68. Senin Rabbin, tercih ettiğini[*] yaratır. İnsanların seçim hakkı olan şeylerden de seçim yapar. Allah, onların ortak koştuklarından uzak ve yücedir.
[*] Şâe = شاء fiilinin kökü, “bir şeyi var etme” anlamında olan şey =شيء’dir. Allah’ın bir şeyi var etmesi, gerek görüp yapması ile olur” (Müfredât). Ayrıca En’âm 6/148-149’un dipnotlarına bkz.
69. Senin Rabbin, onların içlerinde saklı olanı da bilir, açığa vurduklarını da.
70. Rabbin Allah’tır. Ondan başka ilah yoktur. Şimdi de, daha sonra da, her yaptığını güzel yapmak ona mahsustur. Karar onundur. Onun huzuruna çıkarılacaksınız.
شَاءَ şā'e fiiliyle ilgili ayrıntılı açıklamayı İbrahim dördüncü ayeti ele aldığım sayfada okuyabilirsin. İbrahim 4. Ayet Şae Fiili
شَاءَ şā'e fiiline dileme anlamı verince Kur'an'ı Kerim nasıl tutarsız bir kitap oluyor görmek için Enam 145-146. ayetleri ele aldığım sayfaya bakabilirsin. Enam 145-146. Ayetler Şae Fiili
Eğer çok okunan mealler arasında doğru tercüme varsa yeşil doğrulama işaretiyle belirtim.
Ali Akın
68. Ey Muhammedi Senin Rabb’in, her dilediğini yaratır ve seçer (yahut peygamber olarak seçer); onların (kulların ise, Allah’ın yaratması olmadan) seçim hakkı yoktur (seçimleri gerçekleşmez. Yahut Allah, iyi kulları için, onların hayrına olanı seçer.) Allah, onların ortak koştuklarından münezzeh ve yücedir.
Bayraktar Bayraklı
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onlar için seçim hakkı yoktur. Allah onların koştukları ortaklardan uzaktır ve yücedir.
Diyanet İşleri
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların ise seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir.
Diyanet Vakfı
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından münezzehtir ve şânı yücedir.
Edip Yüksel
68. Efendin dilediğini yaratır, dilediğini seçer. Seçim onlara ait değildir. ALLAH onların ortak koştuklarından uzaktır, yücedir.
Elmalılı Hamdi Yazır
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından münezzehtir ve şanı yücedir.
Hakkı Yılmaz
68. Ve senin Rabbin, dilediği şeyi oluşturur ve onlar için hayırlı olan şeyleri seçer, onlar için ise seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından arınıktır ve yüceler yücesidir.
Hasan Basri Çantay
68. Rabbin ne dilerse yaratır, (ne dilerse) ihtiyar eder. Onlar için ise (Rablerine karşı böyle) muhayyerlik yokdur. Allah münezzehdir. (Onların) eş tutmakda oldukları (her) şeyden yücedir.
Hasan Tahsin Feyizli - Feyzü'l Furkan
68. Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. Seçmek, onlara ait değildir. Allah, eş koştukları şeylerden uzaktır ve (O’nun) şânı yücedir.
Hayrat Vakfı Meali
68. Rabbin ise, dilediğini (dilediği gibi) yaratır ve seçer. Onların (o kulların, bu yaratılışta) seçme hakkı yoktur. Allah (onların) ortak koşmakta oldukları şeylerden pek münezzeh ve pek yücedir.
Hüseyin Atay
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve onların iyiliğine olanı seçer. Allah onların ortak koşmalarından uzaktır ve yücedir.
İhsan Eliaçık
68. RABBİN dilediğini yaratır ve onlar için en hayırlı olanı seçer. Allah, onların ortak koşmalarından uzaktır; yüceler yücesidir!
Kur'ân-ı Mecid Tefsirli Meal-i Alisi (İsmailağa Cemaati)
68. Senin Rabbin dilediğini yaratır ve (istediğini) seçer! Onlar için (, yaratılıp yaratılmama hak kında hiçbir tercih yetkisi yoktur. Kendilerine cüz`î irâde verilmiş olan konularda ise, Allâh’a rağmen) seçim (hakkı) yoktur. (Herhangi bir kimsenin, Kendisine karşı durabilecek güce sahip olmasından tenzîh ve) tesbîh O Allâh’a! Zaten O, onların ortak koştukları şeylerden dâ ima pek yüce olmuştur.
Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir
68. Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. Onların ise seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir. Rabbin, onların sinelerinin gizlediğini de açığa vurduklarını da bilir.
Mehmet Okuyan
68. Rabbin, (peygamber olarak) dilediğini yaratır ve seçer. Onların (bu konuda) seçim hakkı yoktur. Allah onların (inkârcıların) ortak koştuklarından yüce ve uzaktır.
Mustafa İslamoğlu
68. Ne ki senin Rabbin, istediği şeyi yaratır ve (istediğini) seçer. Zaten (bu konuda) şu berikilerin seçim hakkı asla olmamıştır: yüceler yücesi Allah’ın aşkın olan zâtı, onların şirk koştukları her şeyin ötesindedir. *
Mustafa Öztürk
68. [Ey Peygamber!) Senin rabbin dilediğini yaratır, dilediğini de peygamber olarak seçer. Peygamber seçmek o müşriklerin işi değildir. Allah yüceler yücesidir; onların tanrılık yakıştırdıkları şeylerden münezzehtir.
Ömer Nasuh Bilmen
68. Ve Rabbin dilediğini yaratır ve seçer, onlar için ise muhayyerlik yoktur. Allah onların şerik koştuklarından münezzehtir, mütealîdir.
Sadık Türkmen
68. Ve (gerçek ŞUDUR:) Rabbin dilediğini yaratır ve (insanlara elçi olarak) dilediğini seçer. Seçim (elçileri belirleme hakkı) onlara ait değildir. Allah onların ortak koştuklarından münezzehtir/yücedir!
Süleyman Ateş
68. Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Seçim, onlara âit değildir. Allâh, onların ortak koştukları şeylerden uzaktır, yücedi
Süleymaniye Vakfı
68. Senin Rabbin, tercih ettiğini yaratır. İnsanların seçim hakkı olan şeylerden de seçim yapar. Allah, onların ortak koştuklarından uzak ve yücedir.
Viyana Kur'an Okulu Kur'an-ı Kerim Meali
68. Rabbin, tercih ettiğini (uygun gördüğünü) yaratır ve seçer (istediğini peygamber yapar). Onların (peygamber) seçme hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir.
Yaşar Nuri Öztürk
68. Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. Seçim onların değil/onların seçme hakkı yok. Allah, onların ortak koştuklarından yücedir, arınmıştır.